हामीले पटक पटक भन्ने गरेका छौ यो नेपाली चलचित्र फलानो हिन्दी चलचित्रबाट कपि भएको छ । यो नेपाली चलचित्रको पोस्टर फलानो चलचित्रको जस्तै छ । अनि यो चलचित्रको गीत फलानो चलचित्रको जस्तै छ । अझ नेपाली चलचित्रको पर्दामा देखिने कलाकारको ड्रेसअप पनि मिल्छ । हो नेपाली चलचित्र प्रत्यक्ष त हिन्दी चलचित्रबाट प्रभावित छ । त्यसो त हिन्दी चलचित्र पनि नेपाली गीत संगीतबाट प्रभावित भएको पाइएको छ । यति मात्र हैन नेपालीले हिन्दी अनि हिन्दीले अग्रेजी चलचित्रबाट कपी गर्ने गरेको तथ्य हाम्रो सामु छ ।

कुरा हिन्दी चलचित्रबाट नै सुरु गरौ । हिन्दी चलचित्रले पनि अंग्रेजी चलचित्रबाट धेरै नै कपी गर्ने गरेको पाइएको छ । त्यति मात्र हैन एक बर्ष अगाडी प्रदर्शन भएको हिन्दी चलचित्र पाठशालाको मुझे तेरी बोलको गीत त नेपाली पप गीतबाट लिएको छ । आज भन्दा ठिक एक वर्ष अगाडी आकांक्षा लामाले गाएको तिम्रो त्यो बोलको गीतसंग हिन्दी चलचित्र पाठशालाको मुझे तेरी बोलको गीत ठ्याक्कै मिल्छ । त्यसो त शम्भुजित बासकोटाको संगीत रहेको मुसुमुसु हाँसी देउन लै लै गीतको मेलोडी पनि हिन्दी चलचित्रले कपी गर्न बाकी छोडेन । यि त केही हिट नेपाली गीतको कुरा मात्र हो यस्ता धेरै नै छन् जो नेपाली गीतसंग ठ्याक्कै मिल्न जान्छ । त्यस्तै आज हामीले हिन्दी चलचित्रको गीत भनेर भन्ने गरेका धेरै गीतको मेलोडी र शब्दहरु अंग्रेजीचलचित्रबाट कपी हुने गरेका छन् । ब्यापारीक दृष्टिले हिट भएका हिन्दी चलचित्रहरु-

Hindi Film

Krrish ले अंग्रेजी चलचित्र Paycheck (2003),

Rang De Basanti  ले अंग्रेजी चलचित्र All My Sons (1948) & Jesus of Montreal, 

Salaam Namaste ले अंग्रेजी चलचित्र  Nine Months (1995),

बाट गीतको शब्द र मेलोडी कपी गरेका छन् । यि त केही प्रतिनिधि मुलक चर्चीत सिनेमाको कुरा हो यस्तो सुचि लामै छ । अनि हिन्दी चलचित्रले गीत मात्रै कहाँ हो र चलचित्रको पोस्टर चोर्न पनि बाँकि छोडेका छैनन् । भर्खर मात्र प्रदर्शन भै रहेको चलचित्र जीन्दगी नामिलेगी दोबार, मर्डर 2 वा अन्जाना अन्जानीको पोस्टर अग्रेजी चलचित्रबाट कपी गरीएको छ । यसरी हेर्दा नेपाली चलचित्र हिन्दी चलचित्रबाट हिन्दी चलचित्र अग्रेजी चलचित्रबाट प्रत्यक्ष कपी भएको पाइएको छ । चलचित्र त चलचित्रकर्मीको सृजनमा आधारित हुनु पर्ने हो तर यसरी कपी गरीएका पोस्टर अनि गीत र चलचित्रलाई कसरी सृजना मान्ने ? अनि यस्ता र्सजगलाई कसरी र्सजक भन्ने ?

Nepali Film

हिन्दी चलचित्र पछि नेपाली चलचित्रमा प्रबेश गरौ । कसैलाई आक्षेप लगाउन भन्दा पनि सत्य कुरा भन्नै पर्ने हुन्छ । नेपाली चलचित्रमा त सर्जक नै छैनन् । खासगरी हिन्दी चलचित्रसंग नमिलेका बिरलै चलचित्र मात्र बन्ने गर्दछन् नेपालमा । पहिलो नेपाली चलचित्र आमा पनि मदर इण्डीयाबाट प्रभावित भएको कुरा अग्रज चलचित्र समिक्षकहरुले बताएका छन् । यसबाट पनि के बुझिन्छ भने नेपाली चलचित्रको जन्म नै हिन्दी चलचित्र कपी गरेर भएको थियो ।

चलचित्रको कथा मात्रै हैन गीतको कुरा गर्ने हो भने पनि उस्तै छ हालत । अझ करियोग्राफिको त कुरै नगरौ । नेपालीले हिन्दी मात्र हैन कोरियन र अंग्रेजी चलचित्रको पनि चोर्न भ्याएका छन् । तर बढी मात्रमा हिन्दी कै कपी गर्ने गर्दछन् । यो वा त्यो भनेर भन्ने स्थिती नभएका कारण नेपाली चलचित्रलाई समग्र रुपमा हिन्दीबाट कपी भएका चलचित्र भनेर बुझे पनि फरक नपर्ने भै सकेको छ अहिले । अब एक्कै छिन पोस्टरको कुरा गरौ, हिन्दीको जस्तै डिजाइन गरेर पोस्टर बनाउने त आफ्नो ठाँउमा छ । बलिउडकै कलाकारको शरिरमा नेपाली कलाकारको टाउको जोडेर पोष्टर डिजाइन गर्नेहरु पनि छन् यहाँ ।

चलचित्र त सृजना हुनु पर्ने हो तर किन कपी गरिन्छ ? अनि मौलिकताको खोल ओडाइन्छ । बरु कपी नै गरेको हो भने कुन-कुन चलचित्रबाट कपी गरेको हो भनीदिए भै हाल्छ नि ! हैन र ?