आदिवासी जनजाती तथा क्षेत्रिय स्तरमा निर्माण हुने गरेका चलचित्रहरु सेन्सरको दायरामा आउन सेकेका छैनन् । स्थानिय स्तरमा बन्ने गरेका यस्ता चलचित्रहरुको सेन्सर बिना नै बिभिन्न हलहरुमा च्यारिटी भईरहेको पाईन्छ ।
सानो बजेटमा बन्ने गरेका यस्ता चलचित्रहरु स्थानिय स्तरमा मात्र सिमित हुने हुँदा दर्ता गर्ने र सेन्सर गर्ने झण्झटबाट चलचित्रकर्मीहरु टाढै बसेको पाइएको छ । जनजातीका चलचित्रहरु सेन्सर हुन नआउनुमा भाषाको समस्या रहेको चलचित्रकर्मीहरु बताउछन् । एक जनजाती चलचित्रकर्मी भन्छन्, 'हाम्रो हरेक भाषा बुझ्ने मान्छे को छ सेन्सर बोर्डमा ? अनि हाम्रो मौलिक कथा र परिवेश जानेको को छ ? यसैले हामीलाई सेन्सर गर्न असहज भै रहेको छ ।' त्यसो त सेन्सर बोर्डले मुलधारका चलचित्रलाई जस्तै एउटै टोकरीमा राखेर सेन्सर गर्ने हुँदा पनि सेन्सरमा असहज भै रहेको जनजाती चलचित्रकर्मीहरुको भनाई छ ।
जनजाती चलचित्रकर्मीहरुले आफ्ना चलचित्रलाई सेन्सर गरेर मात्र चलाउन चाहेको भए पनि सेन्सर बोर्डले उपयुक्त वातावरण मिलाउन नसकेका कारण सेन्सर हुन नसकेको बरिष्ठ जनजाती चलचित्रकर्मी माओत्से गुरुले जनाएका छन् । पटक पटक अनुरोध गर्दा पनि आवश्यक वातावरण मिलाउन सेन्सर बोर्ड अर्समर्थ रहेका कारण यस्ता चलचित्रहरु सेन्सरको दायरामा आउन सेकका छैनन् । सानो बजेटमा बन्ने यस्ता चलचित्रको सेन्सर शुल्क पनि अरु सरह नबनाउने आग्रह गर्दै आफ्ना चलचित्रहरूको पनि सेन्सर गरिनुपर्ने माग जनजाती चलचित्रकर्मीको भनाई छ ।
यता सेन्सर बोर्डका सदस्य चेतन सापकोटाले सेन्सर नगरी कुनै पनि चलचित्र र्सार्वजनीक प्रदर्शन गर्न नपाइने बताएका छन् । उनिहरुले उठाएझै जनजातीका भाषा जानेको चलचित्रकर्मीलाई बोलाएर भए पनि चलचित्रको सेन्सर गरीने बताउदै सापकोटाले यसको लागी पहल थाल्ने बताएका छन् । उनले मौलिक कथाबस्तुमा बन्ने यस्ता चलचित्रको सेन्सर गर्दा लाग्ने सम्पूर्ण राजश्व छुट गर्न सरकारसँग माग गरेका छन् । आफुले यो बारे पहिलो पटक सुनेको बताउदै सापकोटाले अब जनजातीका चलचित्रलाई सेन्सर गर्न सजिलो होस भनेर त्यसतर्फ पहल थालने बताए ।
चलचित्र बिकाश बोर्डले मौलिक चलचित्रलाई प्रोत्साहन गर्ने निति लिएको लिएको बताउदै सेन्सर बोर्डका सदस्य सापकोटाले यसबारे बोर्ड मार्फत पहल थाल्ने बताएका छन् । उनले मौलिक कथा बोकेका तथा जनजातीका कला संस्कृति संरक्षण गर्ने यस्ता चलचित्र निर्माण प्रोत्साहन गर्नु पर्ने समेत जनाए । आदिवासी जनजाती चलचित्रकर्मीहरुलाई चलचित्रको सेन्सर गरेर मात्र प्रदर्शन गर्न आग्रह गर्दै सापकोटाले उनीहरुका माग बारे आफु सकारात्मक रहेको प्रतिक्रिया दिएका छन् ।